Ahmet Yücel
ÇORAPLARA MESH YAPILABİLİR Mİ?
4.03.2023
286 Okunma, 1 Yorum

 

 

ÇORAPLARA MESH YAPILABİLİR Mİ?

154- Ayakları topukları ile beraber örten çizmeler, potinler, kendileri ile üç mil kadar yürünebilecek kuvvetli ve kalın çoraplar, konçlu aba terlikler de mest hükmündedir. Bunların üzerine de mesh yapılabilir.

Meshin Cevazındaki Şartlar

155- Bir meshin caiz olabilmesi için yedi şart gereklidir:

 1) Mestler, abdest için ayaklar yıkandıktan sonra giyilmelidir. Bir özürden dolayı ayağa veya ayağın sargısına meshedilmesi de yıkama hükmündedir. Onun için böyle bir meshden sonra giyilen mestler üzerine mesh yapılabilir.

 2) Mestler, topuklar dahil, ayakların her tarafını örtmüş olmalıdır. Topuklardan kısa olan mestler ve benzeri ayakkabılar üzerine mesh yapılmaz.

3) Ayağa giyilen mestler üzerine en az üç mil yol yürüyebilmelidir. Bir mil dinimizde dört bin arşındır. Bir arşın da yirmi dört parmaktır.

4) Giyilen mestlerin topuklarından aşağı kısımlarında, ayağın küçük parmağı ölçüsü ile, üç parmak delik, sökük ve yırtık bulunmamalıdır. Şu kadar var ki, böyle bir noksan, ayak parmaklarının uclarına rastlarsa, mikdara değil, sayıya bakılır: Üç parmak görünmedikçe, yırtık zarar vermez. Yine mestlerde üç parmak kadar sökük bulunduğu halde, mestlerin sağlamlığından dolayı yürürken bu sökük açılıp parmaklar gözükmezse, yine meshe engel olmaz. Bir mestte bulunan ayrı ayrı yırtıklar toplanır; fakat iki mestteki yırtıklar toplanmaz. Bunun için bir mestte iki ve diğer mestte bir veya iki parmak mikdarı yırtık bulunursa mesh yapmaya engel olmaz. (Malikîlere göre, bir ayağın en az üçte biri görülecek kadar bir mestte yırtık yoksa meshi bozmaz. Şafiî ve Hanbelî mezheblerine göre, ayakta yıkanması farz olan mikdar, mestlerdeki bir yırtıktan görülecek olsa, mesh bozulmuş olur. O yıkanması farz olan mikdar, çorap veya başka bir şeyle örtülmüş olsa bile hüküm değişmez.)

5) Mestler, bağsız olarak ayakta durabilecek kadar kalın olmalıdır.

6) Mestler, dışarıdan aldıkları suyu hemen içine çekerek ayağa ulaştıracak bir halde olmamalıdır.

7) Her ayağın ön tarafından en az küçük el parmağı kadar bir yer mevcut bulunmalıdır. Bu itibarla, bir veya iki ayağının ön tarafı bulunmayan kimse mestlerine mesh yapamaz. Ökçe taraflarının bulunması yeterli değildir. Çünkü bir ayağı yıkamakla diğerine mesh bir arada toplanamaz. Fakat bir ayağı tamamen mevcut bulunmayan kimse, diğer ayağına giydiği mest üzerine mesh yapabilir. Çünkü mesh ile yıkama bir arada toplanmamıştır.

BÜYÜK İSLAM İLMİHALİ/ÖMER NASUHİ BİLMEN

 

Ayağa giyilen ve "mest" denilen veya mest hükmünde bulunan şeyler üzerine abdest alınırken mesh edilmesi caizdir. Bu, dinin gösterdiği bir kolaylıktır.

Hanefîlere göre ayağa giyilen bir şeyin mest sayılması için şu özellikleri taşıması gerekir:

1) Mestler, bağsız olarak ayakta durabilecek derecede kalın olmalıdır.

2) Ayağa giyilen bir mestle en az bir fersah, yani üç mil kadar yol yürümek mümkün olmalıdır.

3) Mestler dışarıdan aldığı suyu hemen içine çekerek, ayağa ulaştıracak incelikte olmamalıdır.

4) Ayakları topuklarıyla birlikte her taraftan örtmüş bulunmalıdır.

Hz. Peygamber'in abdest alırken deriden yapılmış mestler üzerine meshettiği sağlam Hadislerde nakledilmiştir. (Buhârî, Vudû, 35, 48, Salât, 7, Meğâzî, 81; Müslim, Tahâre, 72, 73, 75, 80; Ebû Dâvud, Tahâre, 12, 60, 61, 63, 66). Şîa ve Hâricîler dışında bütün fakihler bu konuda görüş birliği içindedirler. Arapça mest, "huffe" karşılığıdır. Huffe de yukarıda şartlarını belirttiğimiz "mest"i ifade eder. Ancak bunun dışında Allah Rasûlü'nün çorap üzerine meshettiği de olmuştur. Muğîre (r.a.) şöyle der:

"Allah Rasûlü abdest aldı, iki çorabı ve iki pabucu üzerine meshetti." (Ebû Dâvud Tahâre, 61; Tirmizî, Tahâre, 74, 75; Ibn Mâce, Tahâre, 88; Ibn Hanbel, IV, 252).

 

Çorap üzerine meshetmeyle ilgili Peygamber (aleyhissalatu vesselam)`dan üç hadis rivayet edilmektedir. Sevbân (radiyallahu anh) derki: "Peygamberimiz düşman üzerine bir birlik gönderdi. Soğuktan etkilenen bu birlik geri döndüğünde, Peygamber Efendimize soğuk sebebiyle çektikleri sıkıntıyı şikayet etti. Bunun üzerine Peygamber efendimiz asâib ve tesahîn üzerine mesh etmelerini emretti." (Müsned, Ebu Dâvud, Hâkim) Hadiste geçen asâible başa giyilen sarık vb. bez, tesahînle ise çorap kastedilmektedir. İkinci hadisi ise Muğîre Bin Şu`be rivayet etmektedir. Muğîre (radiyallahu anh) derki: “Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) abdest aldı, çoraplarının ve ayakkabılarının üzerine meshetti.” (Müsned, Ebu Dâvud, Tirmizî, İbnu Mâce) Bu hadisin bir benzerini ise İbnu Mâce, Ebu Musâ El Eş`arî`den rivayet etmektedir.

İbnul Munzîr dokuz sahabenin çorap üzerine mesh ettiğini aktarır. Bunlar; Ali Bin Ebu Tâlib, Ammâr Bin Yâsir, Ebu Mes`ud El Ensârî, Enes Bin Mâlik, İbnu Ömer, Berâ Bin Âzib, Bilâl, Sehl Bin Sa`d ve Ebu Umâme (radiyallahu anhum). (El Evsat 1/462) Bununla birlikte Ebu Dâvud, on üç sahabenin adını çorap üzerine mesh edenler arasında zikreder.

 

 

 

Günümüzdeki makine örtüsü sık dokuma ve içini göstermeyen kalın çoraplar, 1. ‘’ üç mil kadar (5 km) yürünebilecek kuvvetli ve kalın çoraplar’’ özelliği sağlamaktadır.

Bu özelliği de sağlamaktadır.  2. ‘’ Mestler, dışarıdan aldıkları suyu hemen içine çekerek ayağa ulaştıracak bir halde olmamalıdır.’’

Bu özelliği genelde sağlamamaktadır.  3. ‘’ Mestler, bağsız olarak ayakta durabilecek kadar kalın olmalıdır.’’ Bu özelliği el ile yün ipliğinden örülen kışlık çoraplar sağlayabilmektedir.

İslâm bilginleri, abdest alınırken, üzerine deri kaplanmış veya altlarına pençe vurulmuş olan çoraplara meshetmenin cevazında görüş birliği içindedir. Ancak bu nitelikte olmayan âdi çoraplar üzerine meshetmenin hükmü konusunda görüş ayrılığı vardır. Ebû Hanife, Mâlikî ve Şafiîler bunun caiz olmadığını söylerler.

Ebû Hanife deri ile kaplanmamış veya altına pençe vurulmamış olan çoraba meshi caiz görmez. Çünkü çorap, mest anlamına gelmez. Onunla, altına pençe vurulmadıkça uzun yol yürümek mümkün olmaz. Çorap üzerine meshe cevaz veren hadis buna hamledilir. Ancak Ebû Hanife'nin ömrünün sonuna doğru aksi görüşte olan Ebû Yusuf ve İmam Muhammed'in ictihadına döndüğü nakledilir. O, hastalık günlerinde çorapları üzerine meshetmiş ve öğrencilerine şöyle demiştir: "İnsanları menetmekte olduğum şeyi yaptım". Bu, onun önceki görüşünden döndüğüne delil sayılmıştır.

İmamı Azam, ‘’Bir konuda benim hükmümden farklı olan bir hadisi şerif olursa, benim hükmümü bırakın ve hadisi şerife uyun.’’ Buyurmuşlar.

Ebû Yusuf ve İmam Muhammed'e göre çoraplar kalın olur ve altını göstermezse, üzerlerine meshetmek caiz olur. Çünkü Nebî (s.a.s.) çorapları üzerine meshetmiştir. Çorap kalın olunca, onunla yol yürümek mümkün olur. Günümüzdeki kalın, keçeleşmiş yün çoraplar gibi. Buna göre, hanefilerde kalın çorapla bir fersahtan fazla yol yürümek mümkün olduğu, kendi koncu üzerinde durabildiği ve altını göstermediği, ya da altına hemen suyu geçirmediği için meshin cevazına fetvâ verilmiştir. (el-Kâsânî Bedâyiu's-Sanâyî', I, 10; Ibnü'l-Hümâm, Fethu'l-Kadîr, I, 108 vd.; Ibn Rüşd Bidâyetü'l-Müçtehid I,19; Ibn Kudâme, el-Muğnî, I, 295; Vehbe ez-Zühaylî, el-Fıkhu'l-Islâmî ve Edilletühü, I, 343, 344, 345; Seyyid Sâbık Fıkhu's-Sünne, Kahire 1365, I. 53; Ibn Abîdîn Tercümesi, Istanbul 1982, I, 428-430; Bilmen, Büyük Islâm Ilmihali, Istanbul 1985, s. 82, 83)

 

Yusuf El Karadâvî “Asri Fetvalar” isimli kitabında konuyla ilgili dikkat çeken şu bilgileri aktarmaktadır: günümüzdeki çoraplar ince ama yırtılmayacak kadar güçlüdür. Çorabın üzerinde yürüme şart değildir. Zira günümüzde zaten kimse çorap üzerinde yürümüyor. Bilakis çorap dışarıda ayakkabıyla birlikte giyilmektedir. Benim tercih ettiğim görüş de günümüzde bulunan çoraplar üzerine meshin caiz olduğu yönündedir.

 

Bu bir araştırma yazısıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı bu konuda yeni bir fetva yayınlamalıdır.

‘’ÂLİMLERİN İHTİLAFI RAHMETTİR.’’ Hadisi şerif

Kendi nefsimize göre değil, âlimlerin görüşlerine göre hareket etmeliyiz.

 

Konu ile ilgili bir yazı linkini de ekliyorum.

https://dogruhaber.com.tr/mobil/yazar/enver-kilicarslan/7093-mesh-sadece-deriden-mestlerin-uzerine-mi-yapilir

 

 

 

 

 

 

 

 

 


YorumcuYorum
Ahmet Yücel
04.03.2023
14:54

Diyanet İşleri Başkanlığı sitesinden, Çoraplara mesh ile ilgili fetvayı da ekliyorum.

ÇORAPLARA MESH

 https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/82/corap-uzerine-mesh-etmek-caiz-midir

İslam âlimleri, abdest alırken ayağa giyilen deri ve benzeri sert ve dayanıklı maddelerden yapılan mestler üzerine mesh etmenin, Resûlullah’ın (s.a.s.) sünnetiyle sabit olduğu (Buhârî, Vudû 35, 48; Müslim, Tahâret, 72, 73; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, I, 248, 249) konusunda görüş birliği içerisindedirler. Ancak çoraplar üzerine mesh etme konusunda görüş farklılıkları vardır. Bu ihtilaf, öncelikle Resûl-i Ekrem’den (s.a.s.), çorap ve ayakkabı üzerine mesh ettiğine dair gelen rivayetlerin sıhhatindeki görüş ayrılıklarından kaynaklanmaktadır. Ayrıca Hz. Peygamberin (s.a.s.) üzerine mesh ettiği çorapların keyfiyeti konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür (İbn Rüşd, Bidâye, I, 19-20).
Hanefi mezhebince tercih edilen görüşe göre, şu şartları taşıyan çoraplar üzerine mesh etmek caizdir:
a) Ayağa giyilmiş olarak normal bir yürüyüşle yaklaşık 5 km (en az bir fersah) veya daha fazla yürüyecek kadar dayanıklı olması,
b) Ayağa giyildiğinde bağsız olarak durabilecek kadar sağlam ve kalın olması,
c) Ayakları aşık kemikleriyle beraber örtmesi,
d) Suyu emerek hemen ayağa su geçirmemesi,
e) İçini göstermeyecek kadar kalın olması gerekir.
f) Mestlerin her birinde -ayak parmaklarının küçüğü ile- üç parmak kadar delik, yırtık ve sökük olmaması gerekir (Merğînânî, el-Hidâye, I, 201-202; Mehmed Zihni, Ni‘met-i İslam, s. 132, 133).





Son Eklenen Makaleler
Reşat Nuri Erol
Seçimden sonra acilen yapılması gerekenler…-6
4.06.2023 153 Okunma
15 Yorum 04.06.2023 12:39
Reşat Nuri Erol
Seçimden sonra acilen yapılması gerekenler…-5
3.06.2023 156 Okunma
15 Yorum 03.06.2023 08:36
Reşat Nuri Erol
Seçimden sonra acilen yapılması gerekenler…-4
2.06.2023 178 Okunma
17 Yorum 02.06.2023 14:00
Reşat Nuri Erol
Seçimden sonra acilen yapılması gerekenler…-3
1.06.2023 235 Okunma
16 Yorum 01.06.2023 09:09
Reşat Nuri Erol
Seçimden sonra acilen yapılması gerekenler…-2
31.05.2023 276 Okunma
15 Yorum 31.05.2023 11:27
Reşat Nuri Erol
Seçimden sonra acilen yapılması gerekenler…-1
30.05.2023 263 Okunma
15 Yorum 30.05.2023 10:57
Reşat Nuri Erol
Hemşeri dernekleri kalkınma kooperatifleri olmalı - 4
28.05.2023 177 Okunma
16 Yorum 28.05.2023 12:59
Hilal Çekmen
ADİL DÜZEN İÇİN YÖNETİMDE KİMLİKSİZLEŞMEDEN VAR OLMAK
27.05.2023 94 Okunma
Reşat Nuri Erol
Hemşeri dernekleri kalkınma kooperatifleri olmalı - 3
27.05.2023 209 Okunma
15 Yorum 27.05.2023 09:47
Reşat Nuri Erol
Hemşeri dernekleri kalkınma kooperatifleri olmalı - 2
26.05.2023 192 Okunma
15 Yorum 26.05.2023 09:46
Reşat Nuri Erol
Hemşeri dernekleri kalkınma kooperatifleri olmalı-1
25.05.2023 226 Okunma
15 Yorum 25.05.2023 07:01
Hilal Çekmen
ADİL DÜZENDE AİLE, KADIN VE ÇOCUKLAR NASIL KORUNUR-4
24.05.2023 111 Okunma
Reşat Nuri Erol
Prof. Dr. Mehmet Tekelioğlu Kendin ol… Hangi ben…
24.05.2023 72 Okunma
1 Yorum 24.05.2023 05:52
Reşat Nuri Erol
Kur’an ve ilim 1216. hafta seminer notlarından - 3
24.05.2023 172 Okunma
15 Yorum 24.05.2023 05:36
Reşat Nuri Erol
Kur’an ve ilim 1216. hafta seminer notlarından - 2
23.05.2023 193 Okunma
15 Yorum 23.05.2023 11:02
Özer Ataç
YZ Çözümlemesi
22.05.2023 462 Okunma
Reşat Nuri Erol
Kur’an ve ilim 1216. hafta seminer notlarından - 1
22.05.2023 195 Okunma
15 Yorum 22.05.2023 10:22
Reşat Nuri Erol
‘Zulmedenler bilgisizlikle hevalarına uydular’-6
21.05.2023 191 Okunma
14 Yorum 21.05.2023 15:01
Özer Ataç
Antrakt
21.05.2023 955 Okunma
Reşat Nuri Erol
‘Zulmedenler bilgisizlikle hevalarına uydular’-5
20.05.2023 227 Okunma
14 Yorum 20.05.2023 11:17
Reşat Nuri Erol
‘Zulmedenler bilgisizlikle hevalarına uydular’-4
19.05.2023 256 Okunma
14 Yorum 19.05.2023 08:35
Reşat Nuri Erol
‘Zulmedenler bilgisizlikle hevalarına uydular’-3
18.05.2023 224 Okunma
14 Yorum 18.05.2023 10:52
Reşat Nuri Erol
Prof. Dr. Mehmet Tekelioğlu; Bundan sonra…
17.05.2023 89 Okunma
Reşat Nuri Erol
‘Zulmedenler bilgisizlikle hevalarına uydular’-2
16.05.2023 258 Okunma
14 Yorum 16.05.2023 09:16
Reşat Nuri Erol
‘Zulmedenler bilgisizlikle hevalarına uydular’-1
15.05.2023 265 Okunma
15 Yorum 15.05.2023 10:22
Reşat Nuri Erol
Deprem; depremden sonra… Seçimden sonra...
14.05.2023 370 Okunma
15 Yorum 14.05.2023 10:08
Hilal Çekmen
ADİL DÜZENE GİDEN SÜREÇTE HAZIR HALE GELMEK-2
13.05.2023 158 Okunma
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 8
13.05.2023 253 Okunma
15 Yorum 13.05.2023 11:41
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 7
12.05.2023 274 Okunma
15 Yorum 12.05.2023 07:41
Hilal Çekmen
ADİL DÜZENE GİDEN SÜREÇTE HAZIR HALE GELMEK-1
11.05.2023 196 Okunma
Reşat Nuri Erol
M.Tekelioğlu; Bizim evin kapısını muhalefet çalarsa...
11.05.2023 56 Okunma
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 6
11.05.2023 272 Okunma
15 Yorum 11.05.2023 10:03
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 5
10.05.2023 312 Okunma
15 Yorum 10.05.2023 10:58
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 4
9.05.2023 325 Okunma
16 Yorum 09.05.2023 11:43
Reşat Nuri Erol
Mehmet Tekelioğlu; Medeni: Bir mazlumun sessiz çığlığı
8.05.2023 104 Okunma
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 3
8.05.2023 313 Okunma
15 Yorum 08.05.2023 10:39
Hilal Çekmen
ADİL DÜZENDE AİLE, KADIN ve ÇOCUKLAR NASIL KORUNUR? -3
7.05.2023 187 Okunma
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 2
7.05.2023 295 Okunma
15 Yorum 07.05.2023 11:54
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen; millî restorasyon, yeni bir düzen - 1
6.05.2023 340 Okunma
15 Yorum 06.05.2023 08:27
Reşat Nuri Erol
Türkiye ya da Anadolu Endülüs’e benziyor mu?-4
5.05.2023 286 Okunma
15 Yorum 05.05.2023 09:41
Reşat Nuri Erol
Türkiye ya da Anadolu Endülüs’e benziyor mu?-3
3.05.2023 294 Okunma
15 Yorum 03.05.2023 07:58
Reşat Nuri Erol
Türkiye ya da Anadolu Endülüs’e benziyor mu?-2
2.05.2023 299 Okunma
15 Yorum 02.05.2023 06:15
Reşat Nuri Erol
Türkiye yani Anadolu Endülüs’e benziyor mu?-1
1.05.2023 338 Okunma
16 Yorum 01.05.2023 16:35
Hilal Çekmen
ADİL DÜZENDE AİLE, KADIN VE ÇOCUKLAR NASIL KORUNUR?-2
30.04.2023 292 Okunma
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen ve “Erbakan’ın mirasçıları” yazısı-14
30.04.2023 328 Okunma
16 Yorum 30.04.2023 09:27
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen ve “Erbakan’ın mirasçıları” yazısı-13
29.04.2023 288 Okunma
16 Yorum 29.04.2023 12:44
Mete Firidin
İncil ve İnciller
29.04.2023 166 Okunma
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen ve “Erbakan’ın mirasçıları” yazısı-12
28.04.2023 396 Okunma
17 Yorum 28.04.2023 10:03
Reşat Nuri Erol
M.Tekelioğlu; Partililer bizim evin kapısını çalarsa...
26.04.2023 97 Okunma
Reşat Nuri Erol
Adil Düzen ve “Erbakan’ın mirasçıları” yazısı-11
24.04.2023 321 Okunma
17 Yorum 24.04.2023 16:37